Fjórar lífsstílsvenjur sem geta bætt lífið

Í grein af www.hjartalif.is vitnar Björn Ófeigsson í vísindamenn við John Hopkins sjúkrahúsið í Bandaríkjunum. Eftir þá rannsókn fullyrtu þessir vísindaenn að við gætum látið litla hluti í daglegu lífi breyta lífi okkar til hins betra en líka til hins verra ef við gáum ekki að okkur. Nefndar voru fjórar einfaldar lífsstílsvenjur sem þessir vísindamenn segja að geti til dæmis varið okkur fyrir hjarta- og æðasjúkdómum.

Mikilvæg tenging lílfsstílsþátta og hjartaheilsu

Þessir vísindamenn fundu út út að nokkrar einfaldar lílfssílsbreytingar geta stórbætt heilsu og lækkað dánartíðni um 80% á átta ára tímabili.

Dr. Haitham Ahmed, sérfrærðingur í forvörnum hjarta og æðasjúkdóma hjá John Hopkins, segir, „Okkur vitanlega er þetta fyrsta rannsóknin þar sem fram koma verndandi tengsl milli áhættulítilla lífstílsþátta og fyrstu merkja um hjarta æðasjúkdóma og dauða í einni langtímarannsókn. Við lögðum mat á gögn frá meira en 6.200 manns á aldrinum 44-84 ára hvítra, afrísk/amerískra, spænskra og kínverskra  þátttakenda rannsóknarinnar. Öllum var fylgt eftir í 7,6 ár að meðaltali. Hjá þeim sem tileinkuðu sér alla fjóra þætti þessarar heilsusamlegu lífsstílsvenja var dánartíðnin 80% lægri á þessu tímabili samanborið við þá sem sem tileinkuðu sér ekki þessar heilsusamlegu lífsstílsvenjur.“  Þátttakendur í rannsókninni höfðu ekki verið greindir með hjarta eða æðasjúkdóma.

Skimað var eftir kölkun í kransæðum hjá öllum þátttakendum með sneiðmyndatöku (CT skanna) þegar þeir hófu þátttöku sína í rannsókninni. Þetta var gert til að meta hvort þeir hefðu kölkun í æðunum í kringum hjartað en hún stuðlar að aukinni hættu á hjartaáföllum. Þegar leið á rannsóknina mátu vísindamennirnir hvort þátttakendur höfðu fengið hjartaáfall, hjartastopp, farið í hjartaþræðingu, látist af kransæðasjúkdómum eða af öðrum orsökum.

Vísindamennirnir þróuðu lífstíls-stigatöflu fyrir hvern þátttakanda sem náði frá 0, sem þýddi minnst heilbrigði upp í 4, sem þýddi mest heilbrigði. Kvarðinn var byggður á mataræði þátttakenda, BMI, hversu mikla og reglulega þátttakendur stunduðu meðalerfiða hreyfingu og reykingavenjur. Aðeins 129 þátttakendur fullnægðu öllum lífsstílsþáttunum segir í skýrslu vísindamannanna sem birtist í vefútgáfu The American Journal of Epidemiology. Þeir sem voru heilbrigðastir voru í 80% minni hættu á að deyja á meðan þátttakendum var fylgt eftir.

Reykingar hættulegastar

Roger Blumenthal, hjartasérfræðingur og prófessor í lyflækningum á John Hopkins,og einn af höfundum rannsóknarinnar, segir. „Af öllum lífsstílsþáttunum sem við skoðuðum fundum við út að reykleysi spilaði stærsta hlutverkið í minnkaðri hættu á kransæðasjúkdómum og dánartíðni. Staðreyndin er að reykingafólk, sem tileinkaði sér tvo eða fleiri þætti heilsusamlegu atferlisþáttanna, voru með hærri dánartíðni eftir 7,6 ár en þeir sem reyktu ekki en voru kyrrsetufólk eða voru of feitir.“ Prófessor Blumingthale sagði að það væru yfirgnæfandi sannanir um gagnsemi mataræðis sem innihéldi mikið af grænmeti, ávöxtum, hnetum, heilkornum og fiski, halda sér í heilbrigðri þyngd, vera líkamlega virkur og reykja ekki.

Óyggjandi sannanir

Vísindamennirnir lögðu áherslu á að rannsókn þeirra sýndi fram á mikilvægi þess að temja sér heilbrigðar lífsstílsvenjur, ekki aðeins til að minnka áhættuna á hjarta og æðasjúkdómum heldur einnig til að lækka dánartíðni.

Dr. Ahmed segir, „Á meðan það eru áhættuþættir sem fólk getur ekki haft stjórn á, eins og fjölskyldusaga og aldur, eru þetta lífsvenjur sem fólk getur breytt og haft með því mikil áhrif á heilsufar sitt. Þess vegna teljum við þetta svona mikilvægt.

Fyrri rannsóknir hafa sýnt fram á að Miðjarðarhafs-mataræðið geti minnkað hættuna á hjartaáföllu um einn þriðja og líka á heilaáföllum og dauða fólks sem er í mikilli áhættu varðandi hjarta og æðasjúkdóma. Þetta sýnir að breytingar á fæðunni sem við neytum virkar í alvöru, áður en þú færð hjartaáfall. Rannsókn með 7.500 þátttakendum hafði áður verið stöðvuð þar sem niðurstöðurnar voru svo skýrar að það hefði verið siðferðislega rangt að mæla ekki með mataræðinu fyrir alla sem þátt tóku í rannsókninni.

Þessar mikilvægu breytingar / venjur fólust í því að:

1. Hreyfa sig reglulega, göngutúrar gera kraftaverk
2. Neyta Miðjarðarhafsmataræðis
3. Halda sig í heilbrigðri þyngd
4. Og mikilvægast af öllu er að reykja ekki

En hvað er þá miðjarðarhafsmataræði?

Meginuppistaða i Miðjarðarhafsmataræði eru ávextir, grænmeti, heilkorn, brauð, pasta, baunir, fræ, ólífur og ólífuolía. Trefjaneysla er því mikil en einnig er lögð áhersla á neyslu fisks og sjávarfangs af ýmsu tagi, júgúrts, osta og hóflega eggjaneyslu. Aðallega er mælt með alifuglakjöti og neysla á rauðu kjöti er líltil og áhersla er lögð á að það  sé magurt sé þess neytt. Neysla sætinda á að vera í hófi.

Ritstjórn nóvember 30, 2022 08:40