Hver á ekki endurminningar frá skrúðgöngunum á sumardaginn fyrsta og hvað það var kalt í sumarfötunum sem reynt var að tjalda til þegar gengið var niður á Lækjartorg til að fylgjast með skemmtiatriðum. Það þótti fínt fyrir stelpur að vera í sportsokkum og pilsi og sumir voru stundum orðnir bláir af kulda. Sumardaginn fyrsta ber alltaf uppá fimmtudag. Hann er aldrei fyrr en 19.apríl og aldrei síðar en 25. apríl. Á vísindavef HÍ segir eftirfarandi um þennan sérstaka hátíðisdag.
Dagurinn er hluti af misseristalinu sem tíðkast hefur hér á landi frá landnámi. Árinu er þar skipt í tvo nærri jafnlanga helminga: Sumarhelming og vetrarhelming. Þó svalt sé oft í veðri á þessum árstíma er dagurinn vel valinn af forfeðrunum því sumarið ‒ frá sumardeginum fyrsta og til fyrsta vetrardags á haustin ‒ er einmitt hlýrri helmingur ársins, en veturinn sá kaldari. Sömuleiðis verða á þessum tíma árviss fjörbrot vetrarins í háloftunum yfir landinu og sumarið tekur við, þá dregur að jafnaði mjög úr afli veðurkerfa.
Í Noregi og Svíþjóð var notað öllu frumstæðara misseristímatal, en þar er sumardagurinn fyrsti að gömlu tali þann 14. apríl og stendur sumarið til 14. október.
Árstíðaskipting er með ýmsu móti í heiminum. Ef við teljum árstíðirnar fjórar á Íslandi, stendur veturinn frá og með desember til og með mars, vorið er þá apríl og maí, sumarið júní til september og haustið er október og nóvember. Þessi skipting hefur verið notuð á Veðurstofunni í meir en 80 ár. Víðast hvar í Vestur-Evrópu og í Bandaríkjunum eru árstíðirnar taldar jafnlangar, vetur er þá desember til febrúar, vorið mars til maí og svo framvegis. Að eldri hætti var vorið í Evrópu talið byrja við vorjafndægur, sumarið við sumarsólstöður, haustið við haustjafndægur og veturinn hófst við vetrarsólstöður. Allar þessar skiptingar eiga rétt á sér og eru skynsamlegar á sinn hátt. Víða í heiminum eru aðrar skiptingar.
Íslenska misseristalið var eitt fullkomnasta tímatal síns tíma, að því er fram kemur á vísindavefnum. Það varð fullþroskað á 12. öld og full ástæða er til að sýna því þá ræktarsemi sem það á skilið. Lesa má margs konar fróðleik um það á fróðleikssíðum Almanaks Háskólans.
Þessi grein um sumardaginn fyrsta er úr safni Lifðu núna.
