Amma mín sem er á níræðisaldri segir stundum að það að verða gamall sé algjört víti. Öldrunin er ekki aðeins pirrandi, heldur sé hún uppsöfnuð hnignun sem hefur veruleg áhrif á líf, heilsu og lífsgæði. Hvernig væri ef við gætum losnað við eitthvað af þeim vandamálum sem öldrunin felur í sér? Enn betra, ef við gætum snúið þróuninni við að einhverju leyti? Svo merkilega vill til að það er hægt að líta á kæfisvefn sem óvæntan bandamann í baráttunni við fjölmarga kvilla sem hingað til hafa verið tengdir öldrun en mætti losna við með árangursríkri meðferð, segir svefnsérfræðingurinn, Brandon R. Peters á vef Huffington Post. Lifðu núna stytti og endursagði grein Peters.
Svefn breytist með aldri
Það er ljóst að svefntíminn breytist með hækkandi aldri. Árið 2015 breytti National Sleep Foundation í Bandaríkjunum afstöðu sinni til svefntíma fullorðinna. Áður var fólki ráðlagt að sofa 7 til 9 tíma á sólarhring en nú er eldra fólk hvatt til að reyna að sofa í 7 til 8 tíma. Styttri svefntími er talinn mikilvægur þáttur í baráttunni við viðvarandi svefnleysi. Ef þú þarft 7 tíma svefn á efri árum en eyðir samt 8 og jafnvel 9 tímum að jafnaði í rúminu er hætt við því að þú sért oftar vakandi á nóttunni og þurfir lengri tíma til að sofna. Vaknirðu er ekki ósennilegt að þú þurfir lengri tíma til að sofna aftur, sérstaklega árla morguns. Þessi slitrótti svefn veldur svo því að fyrr er farið í háttinn að kvöldi eða það verður erfitt að vakna á sama tíma alla morgna. Það að eyða mjög löngum tíma í rúminu umfram eðlilegan svefntíma getur gert svefnleysið verra.
Svefngæðum hrakar með aldri
Það er líklegra að eldra fólk þjáist af kvillum sem hafa slæm áhrif á svefn þess. Svo sem ýmisskonar verkjum, aukaverkunum af lyfjum eða tíðum þvaglátum. Fótaóeirð og kæfisvefn eru dæmi um kvilla sem hrjá eldra fólk frekar en yngra. Kæfisvefninn er athyglisverður frá sjónarhóli læknisfræðinnar því hann getur valdið sjúkdómseinkennum sem læknar gætu ranglega talið að tengdust eðlilegri öldrun.
Lítum á nokkur dæmi:
Hrotur
Tíð þvaglát um nótt
Dagsyfja
Blundað eða dottað
Svefnleysi
Slitróttur svefn
Vaknað mjög snemma að morgni
Brjóstsviði að kvöldi
Hjartsláttaróregla
Tönnum gníst
Geðræn vandamál eins og kvíði og þunglyndi.
Gleymska
Auk þessa getur ómeðhöndlaður kæfisvefn valdið hækkun á blóðþrýstingi, hjartavandamálum og sykursýki. Þá lækkar kæfisvefn sársaukaskyn og flýtir elliglöpum. Hversu marga aldraða þekkir þú með einhvern þessara kvilla? Örugglega marga.
Að snúa á kæfisvefninn
Aðalmunurinn á einkennum kæfisvefns og einkennum náttúrulegrar öldrunar er sá að meðhöndlun kæfisvefns leysir vandamálin. Ef þú ert syfjaður á daginn vegna kæfisvefns að nóttu hverfur sú syfja um leið og kæfisvefninn hverfur. Sama á við um blóðþrýstingsvandamál. Hugsanlega eru svefntöflur ekki orsök ótímabundinna elliglapa heldur kæfisvefn. Það eru til árangursríkar meðferðir við kæfisvefni.
En fyrst verður fólk að fá það staðfest að það sér í raun haldið kæfisvefni og þá þarf að leita til sérfræðinga til að fá úr því skorið. Að því loknu er viðeigandi meðferð hafin.
Kæfisvefn er læknanlegur. Leitaðu læknis ef þú ert með einkenni, láttu prófa þig og fáðu meðhöndlun. Sjáðu svo hvort einhver þessara öldrunareinkenna hverfa. Með meðhöndlun gætir þú ekki aðeins bætt árum við líf þitt heldur einnig lífi við árin sem þú átt eftir.
Já, amma var meðhöndluð og henni líður miklu betur, segir Brandon R. Peters í lok greinar sinnar.
