Dr. Sigrún Stefánsdóttir fjölmiðlaráðgjafi skrifar.
Vinkona mín er íslenskufræðingur og hefur sérmenntað sig í þróun tungunnar, ekki síst í Vesturheimi. Ég tók einu sinni sjónvarpsviðtal við hana. Þar sagði hún að þó að við gætum lesið gömlu handritin með góðum vilja skyldum við ekki halda að við myndum skilja hinn knáa landnema, Ingólf Arnarsson, ef við mættum honum á götu. Enn síður myndi hann skilja okkur.
Mér varð hugsað til þessara orða hennar í vikunni. Ég var beðin um að vera ráðstefnustjóri á Jafnréttisdögum háskólanna. Yfirskriftin var Hatursorðræða: þróun og áskoranir á tímum gervigreindar, samfélagsmiðla og upplýsingaóreiðu. Ég sagði gestunum að mér væri til efs að amma og afi og jafnvel mamma og pabbi hefðu fengið mikið út úr þessari yfirskrift. Þau hefðu ekki skilið orðin hatursorðræða, gervigreind, samfélagsmiðill né upplýsingaóreiða. Og þá er lítið eftir annað en smáorð og orðin þróun, áskorun og tími. Ef við hefðum bætt orðinu netöryggi á listann hefði pabbi sennilega talið sig skilja það og tengt það strandveiðum og möskvastærð.
Málþingið gekk vel og stúlkurnar sem sáu um framkvæmdina voru hressar að því loknu og falleg mynd var tekin af þeim, fyrirlesurnum þremur og mér. Daginn eftir opnaði ég samfélagsmiðla og rekst á myndina og ætlaði að fara að sýna sambýlismanni mínum þessa glæsilegu hópmynd. En þá las ég myndatexta sem henni fylgdi. Þar stóð meðal annars að þarna væru frábærir fyrirlesarar á ferð, sem þeir voru, og nöfn þeirra tíunduð. Svo kom rúsinan í pylsuendanum. Fjölmiðlageitin Sigrún Stefánsdóttir! Ég fann hvernig ég varð eldrauð í kinnum og hjartað missti slag eða tvö. Fjölmiðlageit! Er það þakklætið fyrir launalaust framlag við framkvæmd málþingsins.
Mér er ekki illa við geitur. Ég er mjög fegin að það er verið að vinna að því að bjarga þeim frá útrýmingu hér á landi. Mér þykir geitaostur góður og geitakjöt er ekki sem verst. En að vera líkt við geit. Það líkaði mér ekki. Ég sýndi manninum mínum ekki myndina og reyndi að gleyma þessari móðgun. Ég lofaði sjálfri mér að segja nei næst þegar ég yrði beðin um svona hlutverk.
Svo liðu nokkrir dagar og ég fór að kenna fjölmiðlafræðinemum við Háskólann á Akureyri. Síðasta daginn fórum við að tala um málfar og hvað sé að gerast með íslenskuna. Í tengslum við það var dregin fram gömul fréttaskýring sem Haukur Hólm hafði gert fyrir Rúv. Þar kom hann með fjölmörg slanguryrði m.a. riz og ora og fleira og fleira. Hann gekk um Útvarpshúsið og sló m.a. á öxlina á Boga Ágústssyni og sagði „Hann er geit“. Ég hrekk við og spyr hvað sé átt við með því. Unga fólkinu fannst lærimóðirin afar gamaldags. Jú GEIT er þýðing á orðinu GOAT sem er skammstöfun og stendur fyrir Greatest Of All Times. Sem sagt – þetta var bullandi hól. Ég skammaðist mín fyrir fáfræðina en líður betur með málþingið og umræddan myndatexta.
Mér fannst þetta áhugavert og þörf áminning um hversu hratt tungumálið breytist. Eitt er víst að ef svo ólíklega vill til að ég hitti Helga magra landnámsmann, á gangi á Brekkunni mun ég sleppa því að kalla hann geit, jafnvel þó að mér finnist hann svalur.
