Sigrún Stefánsdóttir fjölmiðlaráðgjafi skrifar.
Þrisvar í lífinu hef ég flutt inn í tilveru þar sem ég hef þurft að tileinka mér nýtt tungumál. Árið 1967 fór ég til Arkansas í Suðurríkjum Bandaríkjanna. Ströglið í gegnum textana hans Shakespeares á málabraut í MA hjálpaði mér ekkert í glímunni við suðurríkjamállýskuna. Ég gaf mér að ég hefði lært vitlausa ensku. En eftir nokkra mánuði opnuðust einhverjar glufur og ég þraukaði námsárið út.
Næst var það í Blaðamannaskólanum í Osló. Þar þurfti ég að berjast við tugi af mállýskum ættuðum úr krummaskuðum upp strandlengjuna allt norður til Kirkenes. Annar höfuðverkur. Fyrsta tilraun mín til þess að tjá mig var í fatabúð í borginni. „Må jeg pröve?“ spurði ég á prentsmiðjudönskunni minni úr skóla. „Nej, du må ikke pröve men du kan hvis du vil,“ var hvasst svar dömunnar. Henni var greinilega misboðið. Þessi útlendingur heldur að hún verði að prófa! Eru engin takmörk fyrir vitleysunni.
Þriðji höfuðverkurinn var danskan í Árósum. Ég var komin í ábyrgðarmikið starf og með danskan ritara. Ég kom heim á kvöldin örmagna eftir stríðið við danskt talmál. Ritarinn sagði í tíma og ótíma eitthvað sem hljómaði eins og egoossss. Ég safnaði kjarki og spurði hana hvað þetta þýddi? Hún varð rauð í framan og sagði að þetta þýddi Ikke også eða í raun ekki neitt. Ég googlaði þetta áðan og komast að raun um egoossss (ikke også) væri notað í dönsku talmáli og væri til þess að undirstrika eða staðfesta það sem maður væri að segja. Sem sagt alveg óþarft. Ritarinn hætti að nota egoossss eftir þetta samtal.
Þetta er langur formáli að kjarna málsins. Nú lifi ég heldur þægilegu lífi og tjái mig fyrst og fremst á íslensku. Ég læt ekki egoossss trufla mig lengur. Nú eru það orðin heldur betur sem eru að fara með mig. Dagskrárgerðarfólk, viðmælendur, vinir og fjölskylda. Það er allt botnað með heldur betur. Þetta verður góður þáttur. Já heldur betur. Þú ert stödd í miðborginni. Já heldur betur. Ertu komin í sumarfrí? Já heldur betur. Það er alveg magnað hvernig svona tugga getur stungið sér inn í talmál jafnvel besta fólks.
Ég reyni að hugga mig með því að þetta gangi yfir eins og covid gerði á sínum tíma. En ef það gerist ekki, er ég með tillögu. Nú er búið að friðlýsa Hólavallakirkjugarð. Ég legg til að fyrsta verkefnið eftir friðlýsingu verði táknræn útför þessara óþörfu, merkingarlausu orða. Það yrði heldur betur þörf athöfn. Ég myndi hafa fyrir því að keyra suður til þess að vera viðstödd. Það væri heldur betur þess virði!
