Af hverju eru páskarnir ekki alltaf á sama tíma?

Jólin eru alltaf á sama tíma, en páskarnir ekki. Hver hefur ekki leitað í nýju dagatali að páskunum, hvenær verða páskarnir í ár?  Á Vísindavefnum er þessari spurningu svarað.
Frumástæðan er sú að atburðirnir sem við tengjum páskum samkvæmt Nýja testamentinu eru þar miðaðir við samnefnda hátíð gyðinga. Í tímatali þeirra er hins vegar notað tunglár sem kallað er. Af því leiðir meðal annars að tiltekinn dagur í tilteknum mánuði getur færst fram og aftur um mánuð miðað við tímatal okkar.
Á vefnum segir að reglan um páska í kirkjum Vesturlanda sé sú að páskadagur sé fyrsti sunnudagur eftir fyrsta fullt tungl frá og með 21. mars, en þá eru yfirleitt vorjafndægur. Reglan leiði til þess að páskadagur geti í fyrsta lagi fallið á 22. mars og í síðasta lagi á 25. apríl en allar dagsetningar þar á milli komi til greina. Og áfram segir á Vísindavefnum.
Þegar kirkjunni fór að vaxa fiskur um hrygg og kristni að breiðast út til stórra svæða við Miðjarðarhaf þótti leiðtogum hennar æskilegt að tryggja að allir kristnir menn héldu hátíðir eins og páska á sama tíma. Þetta var hægara sagt en gert eins og samgöngur voru í þá daga. Reglan sem gyðingar höfðu beitt var ekki hentug í þessum tilgangi auk þess sem mönnum þótti miður að vera háðir gyðingum að þessu leyti. Því var það að menn komu sér í aðalatriðum niður á fyrrnefnda reglu á kirkjuþinginu í Níkeu sem hófst árið 325 eftir Krist, en að vísu tók aldir að koma reglunni á til hlítar. Á tuttugustu öld hafa sumir kirkjunnar menn hreyft því að festa bæri páskadag betur í almanaki okkar, þó þannig að hann yrði alltaf sunnudagur. Hann mundi þá aðeins hreyfast til um viku í mesta lagi, svipað og sumardagurinn fyrsti gerir í tímatali okkar Íslendinga. Hefur þá til dæmis verið rætt um að páskadagur ætti að vera í annarri viku aprílmánaðar.
Ritstjórn apríl 21, 2019 12:23